Wat voor soort Bijbelboek heeft jouw voorkeur? Iedereen heeft een eigen voorkeur voor bepaalde gedeelten in de Bijbel. Voor de een zijn dat de verhalen en geschiedenissen, voor een ander zijn het de brieven of de psalmen en wijsheidsboeken. Voor weer een ander is het van alles een beetje. Logisch ook, want iedereen is uniek en gevormd door het leven. Het ene gedeelte zal je meer aanspreken dan het andere gedeelte en meestal wisselt dat van tijd tot tijd. Maar over het algemeen geldt wel dat geslachtsregisters er niet heel goed vanaf komen.

Bij mij ook niet. Op het eerste gezicht lijkt een geslachtsregister vaak een saaie opsomming van namen waarvan ik veel namen niet ken en dus zeggen die mij ook niet zo veel. Ik moet me er bewust in verdiepen als ik er iets voor mezelf aan wil hebben. Toch gebeurde het pas dat ik juist een geslachtsregister besloot te lezen en in deze overdenking wil ik je meenemen naar zo'n opsomming van namen en kijken wat het jou en mij te zeggen heeft.

Twijfel en strijd

Zoals ik al zei, greep ik pas naar een geslachtsregister om die te lezen. Het is niet bepaald de meest voor de hand liggende keuze en voor mij de laatste tijd al helemaal niet. Ik worstel met God, met wie Hij zegt te zijn en wie Hij lijkt te zijn. Dat maakt dat ik moeite heb met Bijbellezen. Het roept vragen, vertwijfeling en strijd op, in plaats van dat het mij sterkt, bemoedigt en vertroost. Het maakt het voor mij moeilijk om me ertoe te zetten om mijn Bijbel open te doen en te lezen als ik bij voorbaat weet wat voor strijd het met zich mee zal brengen. Tegelijk wil ik ook niet stoppen met Bijbellezen, omdat ik met mijn verstand wel weet dat het goed is om te doen, dat ik het nodig heb. Juist op de momenten dat het moeilijk is en de twijfel toeslaat. Maar o, het is zo vaak zo moeilijk.

Zo gebeurde het in de achterliggende tijd dat ik een keer op het punt stond om naar bed te gaan en mezelf afvroeg wat ik zou gaan lezen. Ik had mijn leesplan gepauzeerd en dus zocht ik iets anders om te lezen. Plotseling kreeg ik de behoefte om het geslachtsregister uit Mattheüs 1 te lezen. Daar beschrijft Mattheüs in het eerste hoofdstuk drie keer veertien generaties vanaf Abraham tot aan de Heere Jezus, bij elkaar tweeënveertig generaties. Het zou te veel zijn om uitvoerig in te gaan op elke naam die genoemd wordt, maar er zijn enkele namen die ik wil uitlichten: Tamar, Rachab, Ruth en Bathseba.

Het is opvallend dat Mattheüs deze vrouwen opneemt in het geslachtsregister, want het was niet gebruikelijk dat vrouwen genoemd werden. Het feit dat hij dat dus wel doet, zegt ons iets over wie Jezus is en waarvoor Hij naar de aarde kwam. 

Vier vrouwen uitgelicht

"Juda verwekte Perez en Zerah bij Tamar; Perez verwekte Hezron, Hezron verwekte Aram (...). Salmon verwekte Boaz bij Rachab, Boaz verwekte Obed bij Ruth, Obed verwekte Isaï (...); Isaï verwekte David, de koning; David, de koning, verwekte Salomo bij haar die de vrouw van Uria was. - Mattheüs 1:3, 5-6, HSV

Tamar was een Kanaänitische vrouw en de schoondochter van Juda, de zoon van Jakob. Tamar was getrouwd met de oudste zoon van Juda, Er. Hij stierf echter zonder kinderen na te laten. Het was de bedoeling dat de familie voor de weduwe van hun broer zou zorgen, maar ook Onan, de tweede zoon van Juda, stierf zonder kinderen na te laten. Sela was de derde zoon van Juda en nog jong. Daarom vroeg Juda aan Tamar om als weduwe bij haar vader te wonen totdat Sela oud genoeg was. Toen hij eenmaal oud genoeg was, kwam Juda zijn woord niet na. Daarop besloot Tamar zich voor te doen als prostituee en Juda te misleiden. Ze werd zwanger van Juda, haar schoonvader, en een tweeling werd geboren: Perez en Zerah (Genesis 38).

Rachab was een Kanaänitische vrouw en prostituee uit Jericho. Na de uittocht uit Egypte en de woestijnreis was het volk Israël eindelijk aangekomen bij het beloofde land, Kanaän. Om Jericho te veroveren werden er eerst twee verspieders eropuit gestuurd om het land te verkennen. De koning van Jericho kwam daarachter en gebood dat ze gevangengenomen zouden worden. Rachab hielp de twee verspieders door hen te verstoppen op haar dak, onder de voorwaarde dat zij en haar familie gespaard zouden blijven bij de verovering van Jericho. De stad werd verwoest en volledig met de grond gelijk gemaakt. Iedereen werd gedood, alleen Rachab en haar familie werden gespaard. Ze trouwde met Salmon, kreeg een zoon genaamd Boaz, de man van Ruth, en heeft de rest van haar leven in het midden van Israël gewoond (Jozua 2, 6).

Ruth was een Moabitische vrouw en was getrouwd met de zoon van een Israëlitische familie die vanwege de hongersnood in Moab waren gaan wonen. Op een gegeven moment stierven haar man en enige zwager nadat haar schoonvader al eerder overleden was. Ruth koos ervoor om met Naomi mee te gaan toen zij besloot terug te keren naar Israël. Ruth vond werk op het veld van Boaz om zichzelf en Naomi van voedsel te voorzien. Ze kwam erachter dat hij een familielid van Naomi blijkt te zijn en dat gaf Ruth het recht om een beroep te doen op Boaz om hun familiebezittingen terug te krijgen. Boaz reageerde welwillend op haar verzoek. Ze trouwden niet veel later en kregen een zoon met de naam Obed (Ruth 1-4). 

Bathseba was een Israëlische (of vermoedelijk een Hethitische) vrouw en bekend door het verhaal van Davids overspel. Op een avond dat zij aan het baden was, zag David haar en liet haar naar het paleis komen. David sliep met haar ondanks dat hij wist dat ze getrouwd was met Uria. Bathseba werd zwanger en liet dat David weten. In een poging om zijn zonde te verbergen riep David Uria terug uit de strijd, in de hoop dat Uria met Bathseba naar bed zou gaan, maar zijn plan mislukte. Daarop stuurde hij Uria naar de frontlinie van de strijd, waar de strijd het hevigst was, zodat hij gedood werd door de vijand. Na een periode van rouw werd Bathseba Davids vrouw, maar hun pasgeboren zoontje overleed als straf op Davids zonde. Salomo, de tweede zoon van David en Bathseba, zou later koning van Israël worden (2 Samuel 11-12).

Bathseba is de enige van de vier vrouwen die niet expliciet bij haar naam wordt genoemd, maar 'de vrouw van Uria.' Het is niet duidelijk wat Mattheüs daar precies mee bedoelt te zeggen, maar hoe dan ook onderstreept het dat Bathseba met Uria getrouwd was en dus zijn vrouw was. Het benadrukt dat David daar niet tussen hoorde te komen en zo wordt hun huwelijk op deze plek geëerd. 

Goed nieuws

Het is opvallend dat Mattheüs deze vrouwen opneemt in het geslachtsregister, want het was niet gebruikelijk dat vrouwen genoemd werden. Het feit dat hij dat dus wel doet, zegt ons iets over wie Jezus is en waarvoor Hij naar de aarde kwam. Hij stamt niet af van een perfecte, zuiver Joodse en aristocratische familie, hoewel Hij de beloofde Koning en afstammeling van David is. Israël was Zijn uitverkoren volk, maar Hij schaamde zich er niet voor om opgenomen te worden in een geslachtsregister waar Joods bloed zich mengde met niet-Joods bloed. Hij voelde zich niet te goed en verheven om geboren te worden als een afstammeling van heidenen, afgodendienaars en overspelers, of ook wel: zondaars. Vanaf het begin identificeerde Hij zich met zondaren en daalde Hij af tot ons niveau.

Het feit dat Mattheüs het zo opgeschreven heeft, is tot troost en bemoediging van jou en mij. Dit geslachtsregister laat zien dat het Gods intentie is om iedereen te redden: man en vrouw, Jood en heiden, jong en oud. Om hen op te nemen in Zijn verlossingsplan. Het laat zien dat Gods doel wordt bereikt en Zijn belofte wordt vervuld, ondanks de zonde van de mens. Je zonde houdt Hem niet tegen, maar het is juist de reden waarom Hij in Zijn liefde naar deze aarde kwam. Jezus voelt zich niet te goed om jou te redden, maar Hij staat juist klaar om je te vergeven en je eeuwig leven te geven als je in Hem gelooft. Dat is het goede nieuws voor jou en mij!

Eeuwige trouw

Er is nog iets wat ik mooi vind aan de eerste zeventien verzen van Mattheüs 1. In bepaalde teksten in de Bijbel wordt Gods trouw expliciet genoemd, met name als het gaat om Zijn beloften. Maar Zijn trouw is ook terug te zien waar het niet expliciet wordt genoemd en dit gedeelte is daar een voorbeeld van. God is door al die generaties heen trouw geweest. Hij heeft vanaf het begin beloofd dat Hij Zijn Zoon zou zenden als de Zaligmaker van ons mensen. Het duurde tientallen eeuwen voordat de belofte werd vervuld. De grote meerderheid van de mensen die Mattheüs noemt hebben de vervulling ervan niet gezien tijdens hun leven.

Maar... God is trouw. Hij doet wat Hij heeft beloofd, ook als er een lange tijd overheen gaat. Die continuïteit troostte mij. Het zien van de opsomming van generaties en Gods trouw door al de generaties heen gaf mij iets van houvast en hoop. Daarmee is mijn worsteling nog niet minder of voorbij. Bijbellezen is nog steeds moeilijk. Bidden ook. Maar als je iets van die worsteling herkent, hoop en bid ik dat je ook je eigen sprankjes hoop zult hebben. Lichtpuntjes op plaatsen waar je ze niet had verwacht. Momenten waarin Gods trouw schittert als een heldere ster in een donkere nacht.

Deze overdenking is geschreven door Liza. Lees hier meer over haar en de andere gezichten achter 'In de Vallei'. Lees hier waar In de Vallei voor staat.

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze overdenking? Neem dan hier contact met ons op, of benader ons via social media.