Heb hart voor je hart

07-11-2022

'Daarom zult u de HEERE, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw kracht.' (Deut. 6:5)

Hoe vaak heb jij deze woorden al gehoord? Ik best heel vaak eigenlijk. Ontelbaar vaak. Eerlijk gezegd dringen ze meestal niet eens meer tot me door. De essentie begrijp ik wel: God dienen met alles wie je bent en wat je hebt, 100 procent en geen 99. Je hele hebben en houden overgeven aan Hem. Ja, ik weet het best.

'Deze woorden, die ik u heden gebied, moeten in uw hart zijn' (Deut. 6:6). Dat is het dus, dat 'in je hart zijn'. Hoe kunnen die woorden in mijn hart zijn? Waar zijn die woorden dan? Hoe houd ik ze in mijn hart? Wat is mijn hart nu eigenlijk?

Op dit moment, terwijl jij dit leest, klopt je hart in je borstkas en pompt het bloed door je aderen. Het neemt zuurstof en andere voedingsstoffen op en voert die naar plaatsen waar ze in energie omgezet kunnen worden. Daarom heeft het zo'n duidelijke invloed op je hele lichaam als je een zwak of niet goed werkend hart hebt. Als je hart niet onafgebroken doorpompt, ervaart je lichaam daar de gevolgen van, tot het er uiteindelijk helemaal mee ophoudt.

Je hart is dus de plek waar het leven is, de bron. Wat je fysieke hart voor je fysieke leven is, is je geestelijke hart voor je geestelijke leven.

Je hebt vast wel een idee wat de Bijbel bedoelt als er over je hart wordt gesproken. Laten we eens gaan kijken naar het grondwoord 'hart' in de Bijbel. 

  • In het Oude Testament zijn er twee varianten voor 'hart': meestal lees je het Hebreeuwse 'lev' en soms 'levav'. Tussen beide woorden is eigenlijk geen verschil. In de Bijbel wordt 'lev' of 'levav' niet altijd met 'hart' vertaald. Je komt ook: innerlijk, kracht, neiging, moed, zin of borst tegen. Een breed begrip dus.
  • In het Nieuwe Testament wordt het Griekse woord 'kardia' als 'hart' gebruikt. Dit komt grofweg overeen met 'lev' en 'levav'. 'Kardia' wordt ook gebruikt om mededogen en barmhartigheid weer te geven. Soms wordt in er het woord 'splagchnon' gebruikt en dat betekent ''inwendig orgaan'/ 'hart'. 

"Je hoeft de duivel niet uit te nodigen om in je hart te komen. Je hoeft alleen maar een omgeving te creëren die aantrekkelijk voor hem is en hij nodigt zichzelf uit."

Waarom is je hart zo belangrijk?

De Bijbel zegt in Spreuken 4:23: 'Bescherm je hart boven alles wat te behoeden is, want daaruit zijn de uitingen van het leven.' God weet als geen ander hoe belangrijk ons hart is. 'Bescherm het!', zegt Hij. 'Er is niets zo belangrijk om te beschermen als je hart.'

De tekst begint bij mij toch wel wat meer te leven. Ik voel een drang opkomen die wil vechten voor mijn hart. 'Mijn hart beschermen? Ja tegen grove gedachten en begeerten, dat wel, ja. Dan roep ik mezelf een halt toe. Maar verder?' Ik merk bij mezelf soms een soort laksheid bij het beschermen van mijn hart. Ik geloof zeker dat de duivel gebruik maakt van de ruimte die ik geef aan ongerechtigheid in mijn hart. Aan de andere kant merk ik dat ik dit gegeven toch niet zo serieus neem. Dan geef ik bijvoorbeeld toch weer toe aan de verleiding om eerst wat te anders te doen en dan pas stille tijd te houden. 'Het valt toch wel mee. Kom op zeg, moet ik echt continu scherp zijn op zijn toenaderingen? Pff... daar word ik nu al moe van.' Hoe is dat bij jou? 

Wanneer ik het beschermen van mijn hart niet zo belangrijk vind, is de duivel daar blij mee omdat hij graag wil binnendringen. Ik schat mijn hart niet op de juiste waarde, maar hij wel. Laten wij eens grondig kijken waarom hij juist binnen wil dringen in ons hart. Ik vond een duidelijke opsomming met wat er volgens de Bijbel in ons hart is. Misschien kan je het rijtje voor jezelf nog aanvullen. Het geeft in ieder geval een duidelijk beeld van hoe veelomvattend ons hart is. 

Het hart is de bron van onze/ons:

• emoties (Luc. 24:32; Hand. 21:13);

• gedachten (Matt. 9:4; Hebr. 4:12);

• begeerten (Matt. 5:28; 2 Petr. 2:14);

• begrip (Matt. 13:15; Rom. 1:21);

• overleg (Marc. 2:6; Luc. 1:51; 24:38);

• motieven (1 Thess. 2:4);

• geweten (Hand. 2:37; 1 Joh. 3:20);

• voornemens (Hand. 11:23; 2 Kor. 9:7);

• verdriet (Joh. 14:1; Rom. 9:2; 2 Kor. 2:4);

• vreugde (Joh. 16:22; Ef. 5:19);

• (on)geloof (Marc. 11:23; Rom. 10:10; Hebr. 3:12).


Ons hart is een soort schatkamer, waar we onze ware 'schatten' verbergen, dat wil zeggen datgene waar we werkelijk waarde aan hechten (Lucas 6:44-45).

Je hoeft de duivel niet uit te nodigen om in je hart te komen. Je hoeft alleen maar een omgeving te creëren die aantrekkelijk voor hem is en hij nodigt zichzelf uit. 'Wat bedoel je hiermee?', vraag je je misschien af. Ik zal het anders zeggen: De vijand maakt van elke gelegenheid gebruik om binnen te dringen in jouw hart en zonde is voor hem als een rode loper om binnen te treden in je hart. 

Satans tactiek

Misschien ken je het boek van C.S. Lewis wel dat gaat over een briefwisseling tussen verschillende onderdanen van satan die hun tactiek beschrijven aan elkaar. Het boek heet 'Brieven uit de hel' en geeft je een inkijkje in de aanvallen van satan en zijn trawanten. En raad eens... vooral het hart van de mens is belangrijk doelwit.

Laten we eens wat voorbeelden nalopen van hoe satan ons hart aan zou kunnen vallen. Een aanval van de duivel op je gedachten zou kunnen zijn dat hij je misleidt met leugens over God, Zijn Woord of over jouzelf. Hij verlamt je ziel door negatieve en on-Bijbelse denkprocessen. Als hij zijn pijlen richt op jouw wil dan zou hij je af kunnen leiden van je levensdoel en lokt hij je weg naar zaken die maar tijdelijk zijn. Dingen die werelds zijn, worden te belangrijk voor je en je zicht op Jezus wordt troebeler. Je stelt je eigen wil boven Gods wil. Eén van de meest zichtbare aanvallen van hem zijn die op je emoties. Hij knoeit er mee, brengt er chaos in en zorgt ervoor dat een emotie je uit de hand loopt. Denk maar aan woede, wraakgevoel, diep verdriet of ontmoediging. Ik denk dat satan aan het begin van de corona-periode vele christenen te pakken had toen er allerlei gedachten en theorieën gedeeld werden over de tijd waarin we beland waren. Wat heeft hij angst, ontmoediging en verwarring gezaaid in onze harten. Had jij het ook toegelaten?

Bij een onderzoek onder een brede groep christelijke vrouwen werd hun gevraagd aan te geven wat de belangrijkste manieren waren waarop de vijand hen aanviel. Hun antwoorden konden in verschillende categorieën ingedeeld worden. Hieronder staan de tien meest voorkomende en dus favoriete aanvallen van de duivel op ons, christenvrouwen. Juist als je je leven wilt inrichten naar Christus' beeld, ben je in zijn vizier.

Strategie 1: Aanval op ons geestelijk leven (Efeze 6: 10-20)

De duivel probeert op alle mogelijke manieren je geestelijk leven zo snel mogelijk op een laag pitje te krijgen. Je verlangen om te bidden en lezen ebt weg, je interesse in geestelijke zaken wil hij weg hebben.

Strategie 2: Aanval op onze focus (2 Kor 11: 14)

Hij doet zich voor als een engel van het licht en beïnvloed je perspectief, zodat je je op de verkeerde dader focust en je wapens op de verkeerde vijand richt. Je richt je bijvoorbeeld op die ander die jou continu hindert of irriteert. Je denkt echt dat hij/zij de oorzaak is, maar ten diepste ben je zelf de oorzaak. Je focust zo volledig op de ander en niet op jezelf.

Strategie 3: Aanval op je identiteit (Ef 1: 17-19)

Hij zorgt ervoor dat je onzekerder wordt, laat je twijfelen aan wat God over je zegt en probeert voor elkaar te krijgen dat je alles wat God je heeft gegeven, negeert.

Strategie 4: Aanval op je gezin/familie (Gen 3: 1-7)

Hij wil dat je gezin/familie uiteenvalt, dat er verdeeldheid heerst in je huis, dat het daar chaotisch is, dat het er onrustig wordt en je gezin geen vrucht voortbrengt.

Strategie 5: Aanval op je zelfvertrouwen (Opb 12: 10)

Hij herinnert je voortdurend aan je fouten en verkeerde keuzes uit het verleden. Hij hoopt dat je zo weer gaat leven alsof je onder Gods oordeel bent en niet verlost bent door Jezus' bloed.

Strategie 6: Aanval op je roeping (Joz 14: 8)

Hij zorgt ervoor dat je angsten, zorgen en bezorgdheid toenemen, zodat je het avontuur om God te volgen te groot gaat vinden en het niet meer durft.

Strategie 7: Aanval op reinheid (Jes 59: 1-2)

Hij probeert je te verleiden tot bepaalde zonden en overtuigt je ervan dat je daar wel ongestraft aan toe kan geven. Hij doet dat omdat hij weet dat zonden afstand zullen scheppen tussen jou en God.

Strategie 8: Aanval op rust en tevredenheid (Deut 5: 15)

Hij probeert je zover te krijgen dat je leven en agenda propvol zitten en zet je onder druk om over je grenzen heen te gaan, omdat je denkt geen 'nee' te mogen zeggen.

Strategie 9: Aanval op je hart (Hebr 12:15)

Hij maakt van elke gelegenheid gebruik om oude wonden open te halen, omdat hij weet dat de emoties hiervan je vaak weer kunnen overweldigen.

Strategie 10: Aanval op je relaties (1 Tim 2: 8)

Hij veroorzaakt verdeeldheid en onenigheid binnen je vriendengroep en binnen het lichaam van Christus.

Onze tactiek

Duidelijk is nu dat we ons hart moeten beschermen. Onze Vader heeft niet voor niets Spreuken 4 vers 23 in de Bijbel laten opnemen. 'Bescherm je hart boven alles wat te behoeden is, want daaruit zijn de uitingen van het leven.' Hoe zorg je er nu voor dat je weerstand biedt tegen de aanvallen van de duivel?

Ook daar geeft de Bijbel zelf antwoord op. In Efeze 6 vers 11 staat 'Bekleed u met de hele wapenrusting van God, opdat u stand kunt houden tegen de listige verleidingen van de duivel. En verder in vers 14 'Houd dan stand, uw middel omgord met de waarheid'. Oke, ik moet dus iets met een wapenrusting, maar wat?

We gaan in deze blog alleen maar in op het omgorden met de Waarheid. Anders wordt het te veel om in één keer te leren. Leuk en handig om te weten is de context waarin het over de wapenrusting gaat. Een wapenrusting was in de tijd van Paulus totaal niet vreemd. Overal liepen Romeinse soldaten rond, gekleed met een wapenrusting. Paulus gebruikt dit beeld om duidelijk te maken wat de wapenrusting van een christen is. Een Romeinse soldaat omgordde zijn middel niet met een riem, maar met een gordel, een soort korset. Het had mooie, opvallende kleuren en gaf onderscheid tussen de burger en soldaat. Deze gordel was geen onbelangrijk onderdeel dat je nog even als laatste aantrok. Het was juist een strategisch, heel belangrijk onderdeel van de hele uitrusting. De stevige, leren gordel van de Romeinse soldaat werd om het lichaam gegespt en moest voor essentiële steun zorgen als hij tijdens gevechten snelle, veeleisende bewegingen maakte.


In dit vers staat dus dat je standhoudt door je te omgorden met de Waarheid. Praktisch gezien betekent dat dus dat je leest en leert in en uit de Bijbel, de Waarheid. Je zult merken dat je je leven steeds meer in wil richten naar Zijn wil, dat je meer en meer op Hem wil vertrouwen. Dat je meer en meer Zijn genadegaven in je leven gaat verstaan (lees de Efezebrief maar eens door), dat je steeds hongeriger en dorstiger naar Hem wordt. Je laat je steeds meer onderdompelen in Zijn Waarheid. Zo geeft de Waarheid steun aan jouw middel, de essentiële ruggensteun die je nodig hebt voor de geestelijke strijd. Hoe meer je in de Bijbel leest, hoe meer je ervan leert, hoe meer je je omgord met de Waarheid. Dat gaat samen op, en kan niet zonder gebed. Gebed is de methode die God ons opdraagt om je geestelijke wapenrusting te activeren. Door gebed wordt satan gewaarschuwd dat jij op je hoede bent, terwijl jij er juist door wordt beschermd. Gebed zwakt zijn aanvallen op jou af en brengt er licht op. Als gebed geen cruciaal en levend onderdeel van je leven is, zal je nooit de geestelijke overwinning behalen.


Samenvattend bevat onze tactiek om ons hart te beschermen dus twee onderdelen:

  1. Je trekt de gordel van de Waarheid aan. Je leest, leert en gelooft Gods Waarheid in de Bijbel. Hoe meer je leest, hoe meer je leert, hoe steviger jouw geloof wordt.

  2. Je activeert je Bijbelse kennis met en in gebed tot je Vader. Je kunt nieuwe, opgedane kennis weer aan Zijn voeten leggen, je kunt ook specifiek voor dingen bidden.


Wat is het heerlijk dat onze Vader werkelijk aan alles heeft gedacht. Hij laat ons niet alleen, Hij geeft ons niet aan onszelf over, Hij wil ons overwinnaars laten zijn.


P.S. Een leestip over dit onderwerp is het boek van John Bunyan De heilige oorlog. Bunyan vertelt in een verhaal hoe satan en zijn rekruten erop uit zijn om hun doelwit 'mensenziel' in te nemen. Op www.deheiligeoorlog.nl kun je samenvattende filmpjes kijken van de hoofdstukken uit dit boek.




Deze overdenking is geschreven door Karinda. Lees hier meer over haar en de andere gezichten achter 'In de Vallei'. Lees hier waar In de Vallei voor staat.

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze overdenking? Neem dan hier contact met ons op, of benader ons via social media.

Heb je deze al gelezen?